Nordic reis Spitsbergen 2024

’s Nachts (wat is nacht wanneer de zon nooit ondergaat?) zijn we Prins Karl Forland voorbij gevaren en aangekomen in de magnifieke Kongsfjord. Het drijfijs dat in deze periode nog vaak aanwezig is zorgt voor een uitdaging omdat de binnenwateren van de fjord geblokkeerd worden, maar tegelijk geeft het ons extra kansen om de alomtegenwoordige – maar ongrijpbare- ijsbeer te spotten die hier in zijn favoriete leefgebied jaagt op zeehonden. Rond deze tijd van het jaar zijn de trekvogels ook aangekomen op Spitsbergen. Ze zijn klaar om zich er te settelen en zich te voeden om zo goed voorbereid aan de zomer te beginnen. Onze eerste landing is op Ny Ålesund. Deze nederzetting is eigenlijk nog noordelijker gelegen dan Longyearbyen, wat het eigenlijk dé meest noordelijke stad ter wereld maakt. Maar … het is niet meer dan een aantal wetenschappelijke stations, een postkantoor en een winkeltje dat slechts een paar uur open is. Dus een echte stad? Dat zal je zelf moeten beoordelen. De omgeving is mooi, de wetenschappelijke projecten beslist interessant en dat geldt ook voor de stadsgeschiedenis. De kapitein probeert langszij af te meren zodat we van een aangename wandeling door deze regio kunnen genieten. In de namiddag varen we verder noordwaarts in het fjordensysteem en afhankelijk van de ijsomstandigheden voorzien we nog een zodiactocht langs de voorzijde van de Lilliehöök gletsjer of we laten ons meeslepen in een interessante lezing aan boord.

We zijn nu aangekomen in Noordwest-Svalbard, een regio die tot nationaal park werd uitgeroepen in 1973. Mogelijk start de dag met een rustige boottocht in Danskergattet, op zoek naar zeehonden in Virgohamna. Vervolgens steken we over van Danskøya naar Amsterdamøya om een landing te maken in Smeerenburg, het legendarische walvisvaart stadje uit de 17de eeuw. Destijds leefden er meer dan 200 mannen – die er ook vaak stierven – in de hoogdagen van de blubberproductie. Er zijn heel wat interessante plekjes te bezoeken in deze noordwestelijke hoek van Spitsbergen. Als de omstandigheden het toelaten maken we een landing op het eiland Ytre Norskøya, waar de walvisvaarders hun uitkijkposten hadden.

’s Nachts zetten we verder koers naar de Woodfjord en een zijarm ervan, de Liefdefjord. Het plan is om een boottocht te maken langs de brede gletsjertong ‘Monacobreen’. Dit geeft ons een uniek zicht op de gletsjerkrachten en de ontelbare vormen van ijsbergen. De gletsjerarm is vernoemd naar Albert I van Monaco die een enorme sponsor was van wetenschappelijk onderzoek in Svalbard. In de namiddag brengt het schip ons verder noordwaarts richting de rand van het pakijs. Hoe ver noordelijk dit zal zijn wordt bepaald door het weer, maar het doel is echt tot aan de rand te komen: mogelijk rond 80 graden noord! Dit is het koninkrijk van de ijsbeer! Wanneer het pakijs tijdens de zomer terugtrekt, volgt de ijsbeer op de drijvende ijsschotsen mee noordwaarts omdat vooral hier de zeehonden verblijven: de voornaamste prooi van de ijsbeer. IJsberen die de drijvende ijsschotsen naar het noorden missen, zijn gedoemd om de hele zomer op Svalbard te blijven. Zij moeten zich zien te voeden met bessen, eieren en eventueel een walviskadaver. Een hard bestaan! Tegen het einde van de dag varen we verder richting de Hinlopenstraat die het grote eiland Spitsbergen van Nordaustlandet scheidt.

In de ochtend varen we langzaam voorbij de bekende Alkefjellet. Als we het weer aan onze kant hebben krijgen we een prachtig zicht op de steile kliffen. Dit is de thuisbasis van een dichte populatie kortbekzeekoeten. Er zitten zoveel vogels bij elkaar dat er amper een stukje rots vrij is. Gedurende de zomermaanden zorgen de broedparen voor heel wat actie, zowel op de kliffen als in het water! Wanneer we het poolwoestijnlandschap van Torrelnesset betreden, staat er ons nog meer te wachten. Dit strand is de thuisbasis van heel wat walrussen die hier gezellig tegen elkaar liggen. Ze voeden zich met mosselen en andere weekdieren die ze hier in de ondiepe wateren van Svalbard vinden.

Enkel de ijsomstandigheden in de Hinlopenstraat kunnen bij een rondvaart rond Spitsbergen roet in het eten gooien. We proberen hier door het ijs te komen en varen door tot het zuidelijke stukje van deze zeestraat. En als het ijs het niet toelaat om door de Hinlopenstraat te gaan, dan beleef je net zoveel avontuur als je dieper de wonderen van West-Svalbard intrekt. We volgen een flexibele route door diepe fjorden en langs afkalvende gletsjers, op zoek naar opmerkelijke Arctische wilde dieren.

Daarna gaat verder door de engte ‘Freemansundet’ die de twee eilanden Edgeøya en Barentsøya van elkaar scheidt. We genieten onderweg van de vergezichten op de landtong van Kapp Lee en varen door in de Storfjorden. We plannen ook een landing met de zodiacs aan de kust van Edgeøya. Dit is het derde grootste eiland van Svalbard met een oppervlakte van meer dan 5000 km². ’s Nachts varen we rond het meest zuidelijke punt van Svalbard, Sørkapp. Vanaf hier gaat onze route verder langs de westkust.

Nu we de zuidkaap van Spitsbergen achter ons hebben gelaten, bereiken we de ingang van de fjord Hornsund. De gebouwen aan de noordoever rond Isbjørnhamna zijn van een Pools onderzoeksstation, gevestigd in 1957. Er wordt onderzoek gedaan op vlak van geofysica, seismiek, meteorologie en de ionosfeer. De verstandhouding met het Noorse Poolinstituut is zeer goed waardoor de toekomst van dit station verzekerd is (zolang de financiering blijft duren). De fjord is bijna 30 kilometer lang en velen beschouwen hem als de mooiste, met de vele gletsjers die er in afkalven. Ook de spitse bergtoppen langs de kusten van de fjord dragen bij tot het imposante landschap. De bergtoppen zijn vaak verhuld in een dikke laag wolken en door de stroming uit het oosten drijft er vaak heel wat drijfijs tot in de fjordingang. Hier bevinden we ons echt in een ongelooflijk indrukwekkend landschap!

De westkust wordt beïnvloed door de warme golfstroom. Deze aanvoer van warmer water zorgt ervoor dat het meeste ijs hier nu gesmolten is. Hierdoor kunnen we in de zuidelijke fjordarm van de Bellsund varen op deze laatste volle dag van onze expeditie. Bellsund is zeer rijk aan steenkool en de Svea mijn, diep in de fjord, was vroeger een van de grootste gemeenschappen op het eiland. Maar de prijzen kelderden en de koolmijn wordt momenteel ontmanteld. We blijven in de fjordingang en maken landingen in de baai van Vårsol. De grootste trekpleister hier is de klif van de kleine alken. De toendra, waar de rendieren maar al te graag grazen, wordt hier rijkelijk bemest door honderdduizenden kleine alken. We maken een mooie wandeling langs het strand en spotten er restanten uit vroegere industriële tijden. Tijdens de lunch steken we de fjord over, langs het 4 km lange en smalle eiland Akseloya. We maken een landing met de zodiac aan Calypsobyen in de Recherche Fjord. Steenkool werd hier gewonnen in de vroege jaren 1900, al kwam het hier nooit op volle toeren. Vandaag biedt Calypsobyen een interessante landing met een blik op het tijdperk van het neo-industrialisme, toen alle mogelijkheden om winst te maken werden uitgeprobeerd. Er zijn fijne wandelmogelijkheden op de toendra achter de gebouwen.

Tijdens deze nacht zijn we aanbeland in Forlandssundet, de zee-engte tussen Prince Karls Forland en Spitsbergen. Onze bestemming is Poolepynten (Poole Point), een kleine landtong, genoemd naar de Britse walvisvaarder Jonas Poole. Deze regio wordt vandaag bewoond door kudden walrussen die je van ver kan zien (en ruiken!). De grote zoogdieren pronken met hun slagtanden en snorharen, evenals hun aanzienlijke omvang. Na dit bezoek keren we terug zuidwaarts richting de Isfjord. Onderweg terug naar Longyearbyen hopen we op een laatste kans om dieren te zien en genieten nogmaals van het echt unieke landschap van Svalbard.

Het schip komt vroeg in de ochtend terug aan bij ons vertrekpunt Longyearbyen. Na het ontbijt is het tijd om afscheid te nemen van het expeditieteam, de bemanning en het schip. De transfer brengt ons naar de luchthaven en vanaf daar vliegen wij terug naar Brussel. De reis zit erop maar het unieke landschap van Spitsbergen en het uitbundige dierenleven van deze schitterende archipel zijn onvergetelijke herinneringen! Hou er rekening mee dat alle landingen en activiteiten afhankelijk zijn van de weers- en ijsomstandigheden die gunstig genoeg moeten zijn voor het schip om bepaalde regio’s binnen te varen. Omdat veiligheid van de passagiers en de bemanning altijd prioriteit heeft kunnen ook de kajaktochten enkel plaatsvinden onder ideale omstandigheden. MS Ocean Albatros biedt fantastische mogelijkheden aan boord om te ontspannen in de wellness, de sauna, het restaurant, de bar en de aangename bibliotheek. Aan boord word je begeleid door een professioneel expeditieteam met een zeer grondige kennis van de regio. Zij voorzien heel wat boeiende lezingen over verschillende onderwerpen zoals biologie, geologie, ornithologie, beweging van het pakijs en veel meer.